چگونه می‌شود کمپیوتر امن داشته باشیم؟
مقدمه
در این مقاله روی بلندبردن امنیت کمپیوترهای دفتری و شخصی خودمان بحث می‌کنیم و راه حل‌های مفید را جهت برقراری امنیت بیشتر شان پیشنهاد می‌نمائیم، از آن‌جایی‌که اکثر ما می‌دانیم؛ انقلاب تکنالوژی در سالهای ۱۹۵۰ م شروع گردیده و تا امروز شاهد تحولات بزرگ در این زمینه بوده‌ایم و عرصه‌های زیادی با تکنالوژی آمیخته و ابزارهای مختلف تکنالوژیکی ساخته شد تا زندگی انسان‌ها راحت‌تر گردد، اما این پیشرفت‌ها تنها در بخش معیشت انسان‌ها خلاصه نمی‌شود، بل‌که هم‌زمان با پیشرفت تکنالوژی لایه‌های امنیتی دولت‌ها و ملت‌ها محکم‌تر گردید اما به همان پیمانه آسیب‌پذیر نیز شد که بر میگردد به امنیت وسایل تکنالوژیکی، امروزه چنانچه که خیلی از آدم‌ها فکر می‌کنند؛ با آمار نهادینه شدن تکنالوژی و بلند رفتن موثریت‌های آن در زمینه‌های مختلف دیگر حریم خصوصی نمی‌ماند و نمی‌شود به‌عنوان یک منبع قابل اطمنان به آن تکیه کرد.
بله! یقیناً هر تکنالوژی حاصل زحمات ده‌ها انجنیر و پروفیسوران متخصص آن زمینه است که پس از سالها تلاش خلق شده است و امروز از آن می‌شود استفاده مثبت یا منفی کرد که بیشتر بستگی به استفاده‌کنندگان آن دارد، از بحث اصلی که امنیت درونی فرآوردهای تکنالوژیکی دور نشویم، در افغانستان ما شاهد ده‌ها مورد از مشکلات امنیتی در این زمینه بوده‌ایم که شامل هک شدن وبسایتهای بعضی از نهادها و حساب‌های کاربری شبکه های اجتماعی و غیره است که در نتیجه به اطلاعات ما دست‌برد صورت گرفته است. یکی از دلایل عمده و اساسی استفاده از ابزارها و برنامه‌های رایگان است، که این ابزارها به‌عنوان طعمه از طرف هکرها پخش می‌شود و با استفاده‌ی آن می‌توانند به حساب‌های مورد نظر نفوذ کنند.
در این مقاله سعی میگردد تا راهکار های ساده را معرفی و پیشنهاد کنم تا از مشکلات احتمالی سیستم های شما جلوگیری به عمل بیاید؛
- استفاده نکردن از نرم‌افزارهای کرک و غیرِ ضروری
نرم‌افزارهای کرک اکثراً به مقصد نفوذ توسط انجنیران Re-Engineering استفاده می‌شود تا با نصب یک سیستم‌عامل (OS) یا هر نرم‌افزار دیگر به‌صورت راحت‌تر در سیستم (کمپیوتر) مورد نظر یک Backdoor ایجاد کنند و از آن طریق به نحوی به سیستم شما دسترسی داشته و فعالیت‌های شما را زیر نظر بگیرد.
راه حل این موضوع علاوه بر نصب نرم‌افزار های اصلی، به‌صورت منظم آن‌ها را بروزرسانی Update کنید و تاریخ و زمان را به‌روز نگهدارید، سراغ نرم‌افزار های که به آن‌ها ضرورت ندارید نروید و از نصب آن‌ها بپرهیزید زیرا هم منابع کمپیوتر شما را بیشتر استفاده می‌کند و هم احتمال نفوذ به کمپیوتر شما را افزایش می‌دهد.
ما در افغانستان بنابر دلایل زیادی به سراغ نرم‌افزارهای کرک می‌رویم و بیشتر توجیه می‌کنیم که چه نیاز است وقتی با ۵۰ افغانی یک سیستم عامل را می‌توان خرید روی آن ۵۰ دالر هزینه کرد؟ اما در صورت بروز مشکلات حاضریم چندین برابر قیمت آن نرم‌افزار هزینه کنیم تا اطلاعات، کریدیت و داده‌های خود را دوباره به‌دست بیاوریم.
- از نرم‌افزار های امنیتی (Anti-virus) استفاده کنید.
استفاده از انتی‌ویروس‌ها سبب جلوگیری از خطرات و آسیب‌پذیری‌ها در سیستم ما می‌شود، خوش‌بختانه در کشور ما نسبت به وضیعت اقتصادی و نهادینه نشدن استفاده‌ی این محصولات شرکت‌های ارائه‌کننده قیمت محصولات انتی‌ویروس‌ها را خیلی پایین آورده اند تا بتوانیم از آن‌ها استفاده کنیم. به‌صورت میانی لایسنس یک‌سالۀ یک کمپیوتر را می‌توان با ۱۰ دالر تهیه کرد، این‌جاست که با هزینۀ ۱۰ دالر سیستم شما در مقابل ویروس‌ها، Backdoor ها، کرم‌ها، Adware ها، Spywareها و Trojan ها مقاومت نموده تا حد ممکن تلاش می‌کنند سیستم شما را در مقابل حملات محافظت نمایند.
- ویب‌گردی بی‌جا نکنید و مواظب کلیک‌های خود باشید
خیلی از دوست‌ها عادت دارند هنگام بیکار بودن به سراغ سایتهای مختلف می‌روند، موضوعات مختلف را دنبال می‌کنند و گاهی اوقات فورمهای مختلف را پر می‌کنند که اکثراً با گذشت مدت‌زمانی سبب رسیدن ایمیل‌ها از منابع مختلف ناشناس و گاهاً سبب نصب نرم‌افزارهای کوچک، آمدن Notification ها و ده‌ها مورد مزاحمت‌های دیگر میگردد که استفاده‌کننده‌های غیر تخصصی و تازه‌کارها را به راحتی در دام باج‌گیری‌های خود سرگردان می‌سازند.
در این رابطه به‌یاد دارم و قتی در یکی از دانشگاه ها مصروف تدریس بودم، روزی در آخر ساعت درسی دانشجویی به عجله برایم گفت استاد می‌شود همکاری‌ام کنید اشتباه بزرگی کردم، نوشتن تمام داستان از حوصله این متن بیرون می‌زند اما قصه از این قرار بود که ماجرا از یک کلیک شروع شده و به راحتی باجگیری آغاز گردیده بود که به کمک تجارب و راهکارهایم در مدت چند روز با همکاری یک تیم از رفقا توانستیم با اندکی مصرف آن دانشجو را از یک حادثه بزرگ نجات دهیم.
بناً دوستان گرامی! تاکید می‌کنم به هر لینک کلیک نکنید و از ویب‌گردی‌های بی‌موجب خودداری کنید که در این چند سالِ کاری‌ام با مشکلات زیاد دوستان و عزیزانم بر خوردم که عمده‌ترین دلیل شان عدم رعایت اصول استفاده از تکنالوژی بوده.
حرف آخر این‌که استفاده از تکنالوژی همیشه پرچالش نیست، نیاز به اندکی مهارت و احتیاط دارد قسمی‌که احتیاط در اکثر بخشهای زندگی نقش برجسته دارد و در قسمت استفاده از منابع نرم‌افزار و سختافزار نیاز به پرداخت اندکی مصرف است تا از مشکلات احتمالی جلوگیری بعمل آید و نحوه استفاده از آن بستگی به شخص استفاده کننده دارد، بناً سه مورد حیاتی را که به آن اشاره کردیم و رعایت نمودن آن موارد کمتر در کشور ما در نظر گرفته شده است، یک‌بار دیگر تأکید می‌شود که موقع استفاده از منابع تکنالوژیکی موارد ذکر شده را از نظر نیندازیم تا با استفاده از این موارد کمپیوتر را بخشی از بدن خود حساب کرده و حافظه‌ی الکترونیکی خویش را در امنیت بیشتر قرار بدهیم.
نویسنده : سید ضیاالله آشنا
رییس مخابرات و تکنالوژی معلوماتی ولایت پنجشیر
منابع:
-
کتاب Cybersecurity Is Everybody's Business: Solve the Security نوشته Scott N. Schober در سال 2019
-
مقاله Dan Lohrmann در رابطه بلند بردن باور های تکنالوژیکی در وبسایت https://www.govtech.com
-
مقاله تحقیقی Birma Yakubu در رابطه به چگونگی استفاده از نرم‌افزار های کرک در وبسایت https://provarex.com