اقتصاد دیجیتالی چیست؟
مقدمه
با رشد تکنالوژی دنیا به سرعت به سوی دیجیتالی‌شدن در حرکت است و هیچ بُعد از زندگی بشر وجود نخواهد داشت که از تکنالوژی و یا ابزارهای دیجیتالی متأثر نباشد. کشورهای پیشرفته تمام روند زندگی به ویژه کار و بار اقتصادی و تجارتی شان را به ابزارهای دیجیتال وصل ساخته اند که این کار از یکسو باعث رشد و سرعت فعالیت‌های روزمره شان گردیده و از سوی دیگر تاجایی جلو فساد را گرفته است. رشد این روند در کشورهای جهان سوم به ویژه افغانستان نیز در حال رونق است.
در این نوشته تلاش صورت گرفته تا بر اهداف، ابعاد، مزایا و سهولت‌های اقتصاد دیجیتالی برای بشر اشاره شود.
اقتصاد دیجیتالی
اقتصاد دیجیتالی از جمله پروسه‌های مهم معلوماتی در دنیای امروزی است که با کمک انترنت در سال‌های اخیر در جهان گسترش بیشتر یافته و از مزایای فوق‌العاده مهم و ارزشمند برخوردار است. کشورهای در حال توسعه به شدت به استفاده از آن تشویق گردیده، برنامه‌های خاصی را برای آغاز، نهادینه کردن، گسترش و رشد اقتصاد دیجیتلی انتخاب کرده اند.
با علاقه‌مندی بر رشد تکنالوژی و مخابرات در زمینه‌های تجارتی، سازمان‌ها با جدیت در دهه‌های اخیر از آن استفاده بهینه کرده، تجارت الکترونیکی به عنوان یکی از حامیان اصلی کاربرد تکنالوژی معلوماتی و مخابرات در اقتصاد دانش محور جایگاه خاصی را بدست آورده است.
اقتصاد دیجیتالی اقتصادی است که بخش بزرگ آن شامل کمپیوترها، نرم‌افزارها و شبکه‌های ارتباطی می‌شود که بازارهای الکترونیک، اخذ و پرداخت کارت‌های الکترونیک، معاملات تجارتی و . . . را در بر می‌گیرد. این سیستم شفافیت، مؤثریت، مثمریت، مسوولیت‌پذیری و نیز امنیت بهتر را به بوجود می‌آورد.
به‌طور نمونه یکی از این برنامه‌ها M-paisa است که سهولت‌هایی در بخش پرداخت معاشات مامورین دولت، ایجاد نموده که از شفافیت و امنیت بالا برخوردار است.
مردم با استفاده ازM-Paisa می‌توانند به صورت مستقیم از تلفن هم‌راه به حساب بانکی خود دسترسی پیدا کنند. مثلاً با این برنامه می‌توانند برداشت پول، خرید اقلام از فروشنده‌ها، دریافت و پرداخت قرضه، خرید کریدیت کارت مبایل، دریافت معاشات و هم‌چنین پرداخت کرایه را از منازل خود انجام دهند.
خوش‌بختانه افغانستان نیز در این اواخر به کاروان دیجیتالی جهان وصل شده که در حال حاضر پرداخت مالیات و معاشات کارمندان دولتی از طریق سیستم الکترونیکی پرداخت گردیده و تلاش‌ها برای رشد این روند از سوی حکومت جریان دارد.
ارکان اقتصاد دیجیتالی
اقتصاد دیجیتالی دارای دو رکن (تولید کالای دیجیتالی و تولید کالای غیردیجیتالی با استفاده از فرایندها و ابزار دیجیتالی) می‌باشد.
اهداف اقتصاد دیجیتالی
اهداف اقتصاد دیجیتالی شامل ایجاد رابطه میان اداره‌های دولتی و خصوصی، فراهم‌آوری و قانون‌مندسازی خدمات دیجیتالی در افغانستان، تسهیل و ترویج زمینه‌ی اقتصاد دیجیتالی در سطح کشور، ایجاد تحول دیجیتالی با هماهنگی بخش‌های (IT) وزارت خانه‌ها مطابق هدایت شورای رهبری دولت جمهوری اسلامی افغانستان، انجام داد و ستدها با استفاده از حساب‌های بانکی و ایجاد رابطه میان تجارت افغانستان با جهان از طریق اقتصاد دیجیتالی است.
مزیت‌های اقتصاد دیجیتالی
اقتصاد دیجیتالی دارای مزیت‌هایی از جمله عدم محدودیت به مکان و زمان، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش حجم فروش، دسترسی آسان، جهانی‌شدن تجارت، کاهش هزینه‌ها و زمان معاملات و حذف واسطه‌ها است.
نتیجه‌گیری
اقتصاد دیجیتالی روند مؤثر برای از بین بردن فساد اداری، ضایع شدن زمان و بهبود روند کارها در ادارات می‌باشد و این روند دارای مزیت‌ها، فرصت‌ها و اهداف مشخصی است که با تطبیق آن کارهای اداری با شفافیت و بدور از بروکراسی به پیش می‌رود. اقتصاد دیجیتالی انقلابی است که بخش‌های مختلف زندگی بشر را در بر خواهد گرفت و این روند برای بهبود زندگی بشر تأثیر بزرگی خواهد گذاشت.