د پالیسۍ او برنامې مرستیال ژوندلیک

د پالیسۍ او برنامې مرستیال ژوندلیک:

Ahmad Masood Latif Rai
                  احمد مسعود لطیف‌رای
ښاغلی احمد مسعود لطیف رای د ښاغلي خلیل الله لطیف زوی په ۱۳۶۵ زیږدیز کال کې د کابل په ولایت کې زیږیدلی دی. نوموړي لومړنۍ او منځنۍ زده‌کړې تر لسم ټولګي پورېد پاکستان د پیښور د انډس کالج په اکسفورډ ښوونځي کې او یولسم او دولسم ټولګي یې د پاکستان په ګورنمنت کالج کې پای ته ورسولې دي. په ۲۰۰۶ زیږدیز کال کې، د پاکستان پیښور پوهنتون کې شامل شو، او د معلوماتي ټیکنالوجۍ په برخه کې د لیسانس سند یې د سرو زرو مډال په ګټلو ترلاسه کړی. د خپلې ځانګړې علاقې له مخې خپلې زده کړې ته دوام ورکړ. په ۲۰۱۶ کال کې، په انفورمیټک ۱.۳/۵.۰ کې د ماسټری سند، چې د CGPA Germany ۹۴.۷٪ سره معادل دی، د برلین تخنیکي پوهنتون (جرمني) څخه ترلاسه کړی دی. ښاغلی لطیف رای په بیلابیلو سازمانونو، د آی ټي پالیسي پراختیا، د پروژې مدیریت، ډیټابیس ډیزاین، سافټویر پراختیا، ښوونه او مالوماتو امنیت په برخو کې له ۱۵ کلونو څخه ډیر بریالۍ تجربه لري. نوموړی د انفرادي او مدیریتي مهارتونو سربیره ، فکري او مفهوم جوړونې اړخونه یې د اوږد مهاله لیدلپاره او همداراز د ډیری دندو مدیریت کولو وړتیایې جزیاتو ته په جدي پاملرنې سره زده کړي دي. په ۲۰۱۱ کال کې، د کابل پولیتخنیک د کمپیوټر ساینس پوهنتون کې د محاسبې او معلوماتي علوم په دیپارتمنت کې د استاد په توګه دنده ترسره کړې او د ۲۰۱۰ کال له می میاشتې څخه د ۲۰۱۲ کال د سپټمبر میاشتې پورې په سلام پوهنتون کې د کمپیوټر ساینس او معلوماتي ټیکنالوژۍ پوهنځي رییس و. له ۲۰۱۲ څخه تر ۲۰۱۴ کال پورې، د مالیې وزارت د نړیوال بانک، د افغانستان د بیارغونې وجهي صندوق ((ARTF-Headcount پروژېد MIS Manager په توګه دنده ترسره کړې ده. ښاغلي لطیف رای د ماسټری برنامې ختمولو او وطن ته راستنیدو وروسته، د ۲۰۱۶ څخه تر ۲۰۱۸ پورې د لوړو زده کړو وزارت په ITC کې د سایبري امنیت سر پرست او د برلین د تخنیکي پوهنتون د تخنیکي ټیم او د پولی تخنیکي ټیم د مشر په توګه دندې ترسره کړې دي. له ۲۰۱۸ څخه تر ۲۰۱۹ کال پورې، په افغانستان بانک کې د افغانستان تادیاتو سیسټم (APS) د معلوماتي ټکنالوجۍ د رییس په توګه او د ۱۳۹۸ د وږي میاشې ۱۶ مې نیټې څخه د ۱۳۹۹ کال د چنګاښ ۹ مې نیټې پورې د لوړو زده کړو په وزارت کې د دولتي زده کونکو د چارو د رییس په توګه دنده ترسره کړې. د لوړو زده کړو تعلیمي مدیریت سیسټم کارولوڅخه ګټه اخیستنه(HELMS) د پارلماني ټاکنو لپاره د بریښنایی پیژند کارت زیربنا، د بنسټ سیستم کارول - د رایې ورکوونکو لپاره د ادهار سیسټم، د کابل پولی تخنیک پوهنتون کې د څیړنې، نوښت او مشورتي مرکز (KPU-CRIC) رامینځته کول په افغانستان کې د معلوماتو خوندیتوب معیاري کول او د لوړو زده کړو وزارت او پوهنتونونو کې د زده کونکو چارو ساده کولو لپاره د ملي سایبري امنیت، هغه برنامې دي چې د ښاغلي لطیف رای لخوا د حکومت او اړوندو بنسټونو د مشرتابه د تصویب وروسته اړوندو چارواکو لخوا پلي شي. لیږل شوی. هغه د خپلو دندو د لا ښه پرمختګ له امله معتبرو ملي او نړیوالو بنسټونو څخه ډیر ویاړونه هم ګټلي دي. پدې وروستیو کې ښاغلي احمد مسعود لطیف رای د جمهوري ریاست عالي مقام د ۱۳۹۹/۴/۹ نیټې د ۷۵۹ ګڼې فرمان په اساس د معلوماتي ټکنالوجۍ، مخابراتو او ساینس وزارت معینیت ته، د مخابراتو او ساینس وزارت د مرستیال په توګه وټاکل شو او د یو ځانګړي مراسمو په ترڅ کې رسماً د دغه وزارت کارمندانو ته معرفي شو.

 

اړوند ریاستونه:

د ریاست پیژندنه:

افغانستان د نورو مخ پر وده هیوادونو په څېر د ډیجیټلي بدلون په جوړولو سره د ودې ګړندي کولو په هڅه کې دی.

مګر ډیجیټلي بدلون یوازې هغه وخت ممکن دی، چې د دولت کارکوونکو او وګړو د پیاوړتیا لپاره لازمې سرچینې او وړتیاوې شتون ولري. ترڅو د ټولنې ټول وګړي د ډیجیټلي خدمتونو او ټکنالوجیکي اسانتیاوو څخه برخمن شي. له همدې امله د ډیجیټلي مهارتونو وده د وزارت یو له اړینو لمړیتوبونو په توګه په اجنډا کې شامله ده او د همغږۍ مدیریت او د ترسره کولو لپاره د وزارت د نوي تشکیلاتي جوړښت په چوکاټ کې رامنځته شوي ده.

ماموریت:

د هېواد په کچه د ډیجیټلي سواد پراختیا د هېوادوالو ترمنځ د شته ډیجیټلي تشې له منځه وړل او د ډیجیټلي بدلون یا انقلاب لپاره لاره هوارول دي، د ډیجیټلي مهارتونو پراختیا ریاست به د زده کړې نظام د اصلاح د زده کړې پروګرامونه تدوین او د ذیدخله ادارو په همغږۍ د ټولو دولتي ادارو د تخنیکي او معلوماتي ټکنالوجۍ د دندو او مسؤلیتونو د بیا کتنې پروسه ترسره کوي.

موخې:

د نویو ټکنالوجیو کارولو او د هغوی څخه د ګټې تر لاسه کولو لپاره د هېوادوالو د پوهې کچه لوړول،

د ډیجیټلي خدمتونو څخه د ګټې اخیستلو د څرنګوالي په اړه د خلکو پوهاوی د موجوده ټکنالوجیو د ګټې اخیستنې لپاره انګیزه رامنځته کول، د موجوده ټکنالوجۍ او ډیجیټلي خدمتونو څخه د ګټه اخیستنې په اړه خلکو ته روزنه ورکول، د معلوماتي ټکنالوجۍ په برخه کې د اشتغال کچې لوړولو لپاره زمینه برابرول، د هېواد په کچه ډیجیټلي بدلون ته زمینه برابرول.

د ډیجیټلي مهارتونو د پراختیا ریاست تشکیل:

تشکیل

د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوجۍ وزارت د پلان او پالیسۍ پراختايي پروژو تطبیقي پلان، ډیزاین او نظارت کوي، د پالیسیو ستراتیژیو پراختیا، د مخابراتي او معلوماتي ټکنالوجۍ په برخه کې د څیړنو پراختیا، د احصایو اخیستل، د نړیوالو اړیکو جوړول، له نړیوالو اتحادیو سره (APPU ،APT ،UPU کمونیکېشن) د ټیلي نړیوالي اتحادیي سره د تخنیکي همکاریو مرسته او د نړیوالو پیرودنو د غوښتنو طی مراحل په غاړه لري.

د پلان او پالیسۍ ریاست د ۱۳۹۹ کال په تشکیل کې د پالیسۍ او پروګرامنون مرستیالۍ تر چتر لاندې رامینځته شوی او اصلي دندې یې په لاندې ډول دي:

  • د پراختیایی بودیجې تنظیم او ترلاسه کول
  • د پایلو، پروپوزلونو او کانسپټ نوټونو پر بنسټ د پلان تنظیم او توحید کول
  • د مالي او تخنیکي مرستو راجلبولو لپاره اړوندو ملي او نړیوالو ادارو سره د اړیکو برابرول او همغږۍ چمتو کول.
  • په هیواد کې د غوره خدمتونو وړاندې کولو لپاره ادارې پورې اړوند د پالیسیو طرح ، تنظیم او پراختیا.
  • د هوکړه لیکونو او معاهداتو تعقیب
  • د احصایوي معلوماتو چمتو کول او تنظیم
  • د مخابراتي اتحادیو سره همغږي او اړیکه تامینول

د پلان او پالیسۍ تشکیلات:

د پلان او پالیسۍ ریاست درې آمریت څخه متشکل دی چې د دندو لایحه او مسئولیتونه یې په لاندې ډول دي:

  • د تحلیل، احصایې او راپور ورکولو آمریت
  • د طرحې او پلان جوړونې آمریت
  • د پالیسۍ او انسجام آمریت

د ډیجیټلي اقتصاد او د صنعت ستراتیژۍ ریاست ICT په ۱۳۹۹ کال کې د افغانستان اسلامي جمهوري ریاست لوړ مقام د ۱۵/۲/۱۳۹۹ مه نیټه د ۳۴۵ ګڼې حکم له مخې منظور شوی دی.

د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوجۍ وزارت په چوکاټ کې تشکیل شوی او د لارښوونې، کنټرول، څارنې او د عالي ټکنالوجۍ صنعت او ډیجیټلي اقتصاد ترمنځ د اړیکو د پراختیا مدیریت په برخو کې خپلې ورځنۍ دندې پرمخ وړي.

د ریاست موخې:

  1. د مسلکي او کارپوهو کارکوونکو د ګمارنې په موخه د دې ریاست د تشکیل په بشپړولو کار کوي.
  2. د هیواد په کچه د شخصي شرکتونو آنلاین سودا ګرۍ او بازارموندنې عمومي ارزیابي.
  3. د ډیجیټلي اقتصاد ستراتیژۍ لپاره د بلوپرنټ لار نقشې جوړول.
  4. دولتي کاري شریکانو (Stakeholder)سره همکاري  او مطلوبې نتیجې ته رسیدل.
  5. د IT شرکتونو په اړه معلومات پیدا کول.
  6. د IT شرکتونو  اړتیاوې او ستونزې بررسي کول.
  7. د وزارتونو د IT برخو او اکاډمیکو بنسټونو سره د غونډو جوړول.
  8. د ACT park په اړه معلومات برابرول.
  9. د هیواد په کچه د ICT صنعت د څارنې او بیا کتنې لپاره دوامدار میکانیزم.
  10. د مخابراتي شرکتونو څخه څارنه.

 لیدلوری : ( Vision)

د هیواد په کچه د ډیجیټلي اقتصاد ترویجول او رامنځته کول او د ICT park ستراتیژۍ برابرول.

ماموریت: (Mission)

د هیواد په کچه د ډیجیټلي اقتصاد پراختیا او د عالي ټکنالوجۍ صنعت تر منځ د اړیکو اسانتیاوو د مدیریت لارښوونه، کنټرول او څارنه

ژمنې : (Mandate)

  1. د ا.ا.ج. دولت د مشرتابه شورا د سپارښتنې سره سم د IT   برخو سره په همغږۍ د ډیجیټلي بدلون رامنځته کول.
  2. د هغو شرکتونو سره همکاري او همغږي کول چې د هیواد په کچه د IT په سکتور کې فعالیت کوي.
  3. د هیواد په کچه د عالي ټکنالوجۍ د پارکونو (ICT park) رامنځته کول.
  4. د ICT په سکتور کې د ملي او بین المللي پانګوالۍ راجلبول.
  5. د هیواد په کچه د معلوماتي ټکنالوجۍ شرکتونو څخه ملاتړ او د هغوی هڅونه.

د صنعت ستراتیژۍ او ډیجیټلي اقتصاد ریاست تشکیل

د دې ریاست تشکیلاتي جوړښت په لاندې ډول دی:

  1. دوهم ۱ بست
  2. دریم ۴ بستونه 
  3. څلورم ۱۳ بستونه
  4. پنځم ۳ بستونه
  5. اووم ۱ بست
  6. اتم ۱ بست

چې په ټوله کې ۲۳ کاري بستونه دي او د دې ریاست امریتونه په لاندې ډول دي.

  1. د عالي ټکنالوجۍ صنعت همغږي کوونکی واحد (آمریت).

د خصوصي سکتور او علمي مراجعو سره د ګډ کار له لارې د عالی ټکنالوجۍ پراختیا لپاره هڅه کول او د ملي او نړیوالو ادارو او ارګانونو سره د اړیکو ټینګول.

  1. د انجنیرۍ او عالي ټکنالوجۍ د پارک مدیریت کولو واحد( امریت).

د انجنیرۍ او عالي ټکنالوجۍ پارک د ټولو ودانیو ساتنه او جوړونه د پلان مدیریت خدمتونه او مراجعینو بیا کتنه، او د انجنیري پارک د فعالیتونو مستند کول.

  1. واحد ( امریت) د انجنیري او عالي ټکنالوجۍ پلی کوونکی او ډیزاین

د عالي ټکنالوجۍ د پارکونو د زیربناوو او پالیسیو په چوکاټ کې د پراختیایي پروژو د طرحې پراختیا لپاره د شاخصونو ټاکل.

  1. د بریښنایي سودا ګرۍ واحد ( امریت)

د هیواد په کچه د ICT صنعت د بریښنایي سوداګرۍ په برخه کې مشوره او د پالیسۍ طرحه وړاندې کول.

د بریښنایي سوداګرۍ په برخه کې د اړتیاوو په ګوته کول او د حصوصي سکتور سره په ګډه کار کول او د اړیکو ټینګول.

په ۱۳۹۹ کال کې د منظور شوي تشکیل پراساس ، د پوستې پالیسي واحد (آمریت) نوی رامینځته شوی. پورتني ذکر شوي ریاست دنده لري چې په هیواد کې د پوستي سکټور لپاره لنډمهاله او اوږدمهاله پالیسۍ رامینځته کړي ترڅو د پوستي سکتور اړتیاوې د نړیوالو پوستي اتحادیو معیارونو سره سم تنظیم کړي.

اړوندو پالیسیو بډا ینې او پراختیا لپاره ، د پوست ، پوستي خدمتونو تنظیم ادارې او د پلان او پالیسی ریاستونو په همغږۍ د پالیسۍ او پروګرامونومرستیالۍ تر نظارت لاندې یوه کمیټه جوړه شوې ده ترڅو د پوسټ نوي پالیسي پراختیا په اړه بحث وکړي.

اوس مهال د پورتنۍ پالیسۍ مسودې باندې کار روان دی.